Exportkansen naar Ivoorkust
Een handelsmissie voor Nederlandse exporteurs

Inzicht in de Ivoorkust


Eens in de twee jaar wordt in Abidjan (Ivoorkust) de Salon internationale agricole & des resources animales d’Abidjan (SARA) georganiseerd. Dit is de grootste landbouwbeurs in West-Afrika. Nederland was hier aanwezig met een mooi paviljoen, waar de Nederlandse deelnemers aan de handelsmissie voor tuinbouw en pluimvee, die plaatsvond van 22 tot 27 november, zich konden presenteren. Deze handelsmissie werd georganiseerd door RVO, de Nederlandse Ambassade te Abidjan en de landbouwraad West-Afrika, in samenwerking met NABC. Sponsor van de stand was Brassivoire, een in 2017 geopende brouwerij die voor 51% eigendom is van Heineken en die naast Heineken het lokale bier Ivoire brouwt.


Ivoorkust is vanouds de parel van Franstalig Afrika. Het is traditioneel een relatief welvarend land vooral dankzij de agrarische sector, die bijna een kwart van het bbp genereert. De export van cacaobonen (goed voor 50% van de totale goederenexport) en koffiebonen zijn de pijlers onder de Ivoriaanse economie. De cacaobonen gaan voor het grootste deel naar Amsterdam, ’s wereld grootste cacaohaven en van daaruit naar de Zaanstreek voor de verwerking tot cacaoboter. Hierdoor is Nederland de belangrijkste exportpartner van Ivoorkust.

De sterke afhankelijkheid van een aantal cash crops maakt de Ivoriaanse economie kwetsbaar voor prijsschokken en ongunstige weersomstandigheden. Desondanks werd de Ivoriaanse economie decennialang gekenmerkt door relatief hoge groei en een tamelijk grote welvaart. Daaraan kwam een voorlopig einde in de periode 2002-2007 toen er een burgeroorlog in het land woedde. Vervolgens was er in 2010/2011 ook nog sprake van een politieke crisis die gepaard ging met geweld. Deze situatie heeft de economie destijds ernstige schade toegebracht, maar sinds de politieke stabiliteit is hersteld is de economische groei weer aangetrokken tot een percentage van ruim 7% per jaar. Hiermee is Ivoorkust de op vijf na snelst groeiende economie ter wereld (in 2019).


Abidjan is de grootste haven van Sub Sahara Afrika en heeft een belangrijke functie voor de regio; Burkina Faso en Mali grenzen niet aan zee en worden grotendeels door de haven van Abidjan bediend. De haven van Abidjan investeert thans in een project om de haven geschikt te maken voor grotere schepen. Hoewel Abidjan niet meer de politieke hoofdstad van Ivoorkust is (dat is Yamoussoukro), is het nog steeds het economische zwaartepunt van Ivoorkust evenals het culturele, logistieke en financiële centrum van het land en de regio.

Het land onderhoudt nauwe banden met voormalig moederland Frankrijk. Frans is de officiële en tevens meest gesproken taal en Ivoorkust is lid van de Union économiques et monetaires ouest-africaine (UEMOA), waardoor het de CFA-frank (red.: de munteenheid die gebruikt wordt in onder meer voormalige Franse koloniën, deze is gekoppeld aan de euro) als wettig betaalmiddel hanteert. Hoewel het land hierdoor geen eigen monetair beleid kan voeren zijn er twee grote voordelen: er is geen conversie- en transferrisico en evenmin wisselkoersrisico wanneer er sprake is van in euro gedenomineerde verplichtingen.

Een handelsmissie met perspectief


Onder de deelnemers aan de SARA bevond zich een aantal Nederlandse fabrikanten van kapitaalgoederen. De deelnemende bedrijven hadden op zaterdag allen de mogelijkheid om zich te presenteren.

De Nederlandse delegatie bestond uit een grote diversiteit aan bedrijven zoals een kassenbouwer, fabrikanten van onder meer koelapparatuur, slachtlijnen en voedselverwerkingsmachines, maar ook producenten van zaden, dierenvoer en biologische gewasbescherming.

Maandag 25 november werd er door de Nederlandse delegatie een mini-conferentie georganiseerd. Deze werd geopend met een welkomstwoord van de Nederlandse ambassadrice, H.E. Yvette Daoud. Vervolgens vonden er verschillende paneldiscussies plaats, die werden gemodereerd door Joris Lohman, oprichter van The Food Hub.


Hij hield een presentatie over de technologisch zeer vooruitstrevende land- en tuinbouw in Nederland, maar liet het publiek ook een foto zien van de boeren die het Malieveld bezetten. Of het aanwezige West-Afrikaanse publiek de details van de stikstofoxide problematiek en de schade aan Natura-2000 gebieden konden plaatsen, was wat twijfelachtig, maar in ieder geval kon worden duidelijk gemaakt dat de intensieve landbouw in Nederland ook niet enkel voordelen heeft. De grotere aandacht voor duurzame/circulaire landbouw in Nederland, lijkt voor een land als Ivoorkust nog heel ver weg, maar toch kan dit ook voor Afrika interessant zijn. Wellicht niet zo zeer uit een milieu-perspectief, als wel uit overwegingen voor kostenbesparing.


De paneldiscussies die volgden stonden in het teken van een aantal praktische vragen, zoals: “Hoe kan een verhoging van de agrarische productie plaatsvinden zonder toename van gebruikte bestrijdingsmiddelen?”, of “Hoe kunnen meer banen in de landbouw worden gecreëerd voor vrouwen en jongeren?”. De Nederlandse non-profit organisatie Agriterra legde het belang uit van het opzetten van landbouwcoöperaties en samenwerkingsverbanden tussen boeren om hiermee schaalvoordelen te creëren.


Op dinsdag 26 november werd het programma van de missie afgesloten met bedrijfsbezoeken aan pluimvee- of tuinbouwbedrijven. De Ivoriaanse pluimveesector staat voor en flinke uitdaging. Net als in veel andere Afrikaanse landen ondervindt de vleeskuikenproductie hevige concurrentie van geïmporteerd kippenvlees uit Amerika, Brazilië en Europa. Vanuit deze landen worden goedkopere onderdelen (eigenlijk alles behalve de filet) van de kip voor zeer lage prijzen op de Afrikaanse markt gedumpt. Hierdoor is het moeilijk om in Ivoorkust een levensvatbare pluimveesector op te zetten.

Toch was het interessant om Poussin d’or te bezoeken, een uiterst moderne en succesvolle broederij met een productie van ca. 7 miljoen kuikens per jaar.De investering voor Poussin d’or is gedaan door een Nederlandse ondernemer en zijn Ivoriaanse compagnon en de machines zijn grotendeels geleverd door Koninklijke Pas Reform.


Wij kunnen concluderen dat Ivoorkust een interessante markt kan zijn voor de Nederlandse export. Zeker voor wie de Franse taal beheerst liggen er veel kansen. De Nederlandse ambassade in Ivoorkust en RVO hebben de tuinbouw-, de pluimvee- en de maritieme sector geïdentificeerd als kansrijke sectoren voor Nederlandse export en investeringen. Graag verwijzen wij u naar een rapport van RVO met betrekking tot de Ivoriaanse pluimveesector:

Atradius heeft het obligo op het land relatief snel zien stijgen tot een omvang van € 175 miljoen. Wij hebben echter nog een ruime capaciteit van € 525 miljoen over voor de acceptatie van nieuwe zaken.

Marijn Kastelein, Export Credit Specialist

Philips richt zich op de gezondheidszorg