Energiecrisis helpt transitie naar schone energie
Energievooruitzichten 2023
De wereldwijde opinie is het er grotendeels over eens dat we de thermostaat van de aarde lager moeten zetten. Desondanks zijn acties om verdere opwarming van de aarde te beperken tot nu toe vrij traag op gang gekomen en vaak bescheiden van omvang.
Deze inertie begint nu echter te veranderen. De energiecrisis met de stijgende brandstofprijzen en de bezorgdheid over de tekorten op de energiemarkt versnelt de energietransitie, nu regeringen en markten zich steeds meer richten op hernieuwbare energiebronnen om de energiezekerheid te ondersteunen en de kosten te drukken.
Het nieuwste onderzoek van het Economic Research Department van Atradius gaat in detail in op de huidige energiecrisis en hoe deze de bredere vooruitzichten voor de wereldwijde markten voor duurzame energie, olie en gas beïnvloedt.
Energiecrisis leidt tot veranderingen in energiemix
Door het vraagherstel na de pandemie draaiden de energiemarkten al op volle toeren, en daar kwam begin 2022 de Russische invasie in Oekraïne nog eens bij. Dit veroorzaakte een enorme schok in de energievoorziening, met name voor de Europese landen die lange tijd afhankelijk waren van Russisch gas. In combinatie met andere stressfactoren, zoals de hoge inflatie, worden we nu geconfronteerd met een regelrechte wereldwijde energiecrisis en een verschuiving van de energiemix nu landen noodzakelijkerwijs op zoek gaan naar alternatieve energiebronnen.
Op korte termijn verwachten wij een toename van het gebruik van fossiele brandstoffen om te voldoen aan de acute behoefte. Echter, onze geactualiseerde langetermijnvooruitzichten zijn in overeenstemming met het aangekondigde beleidsscenario (Announced Pledges Scenario) 2050 van het International Energy Agency (IEA). Daarin wordt uitgegaan van hogere prijzen voor fossiele brandstoffen, een lagere mondiale energievraag en een toenemend gebruik van schone energiebronnen.
Vooruitzichten voor hernieuwbare energie
De energiecrisis stimuleert het gebruik van hernieuwbare energiebronnen. Beperkingen van het energieaanbod na de inval van Rusland in Oekraïne en de sterke stijging van de brandstofprijzen hebben de business case van wind- en zonne-energie verbeterd. De wereldwijde groei van de sector hernieuwbare energie wordt verder ondersteund door toezeggingen voor een nuluitstoot (net zero) en een toename van overheidsmaatregelen om de klimaatverandering aan te pakken.
De Amerikaanse Inflation Reduction Act (2022) en de REPowerEU-strategieën van de EU zijn prominente beleidsmaatregelen die actief gebruik maken van subsidies om de groei van schone energie te bevorderen. Wij voorspellen dat China komende jaren wereldleider blijft in de productiecapaciteit voor wind- en zonne-energie. Het CO2-vrij maken van de energiesector zal enorme investeringen vergen, met name in energienetten wereldwijd, die moeten inspelen op de groeiende vraag naar elektriciteit uit zon- en windenergie.
Kerncijfers
De vraag naar hernieuwbare energie neemt toe
Klimaatbeloften ondersteunen een sterke groei van hernieuwbare energie. Investeringen in hernieuwbare energie zullen nodig zijn om aan de groeiende wereldwijde vraag te voldoen, terwijl de vraag naar fossiele brandstoffen over de tijd afneemt.
Hernieuwbare energie (zon en wind) op gelijke voet met waterkracht in 2021
Olie
Kolen
Gas
Hernieuwbare energie
Waterkracht
Nucleair
Vooruitzichten oliemarkt
De vraag naar olie zal naar verwachting in de komende jaren zijn piek bereiken en over de decennia daarna gestaag afnemen. De overgang naar schone energie, onzekerheden over het aanbod en geopolitieke risico's zullen samen het verbruik ontmoedigen. De piek wordt reeds verwacht in 2024. Dit zal worden gevolgd door afname aan de vraagzijde, wat uiteindelijk zal leiden tot een daling van de vraag met ongeveer 40% tussen 2030 en 2050 en een daling van de prijzen met 20% tot 60% in dezelfde periode.
De wereldwijde daling van de vraag is geconcentreerd in de ontwikkelde economieën, onder aanvoering van beleidsmaatregelen die gericht zijn op het terugdringen van de vraag, zoals de toenemende elektrificatie van auto's. Azië-Pacific zal de grootste olieverbruikende regio blijven, hoewel ook daar een dalende trend in de vraag te zien is.
Vooruitzichten gasmarkt
De gasprijzen zijn momenteel hoog en onderhevig aan geopolitieke volatiliteit. Dit geldt met name voor Europa, dat gedwongen is een beroep te doen op alternatieve bronnen voor Russisch gas, waaronder het gebruik van het duurdere vloeibare aardgas (LNG).
De wereldwijde vraag naar gas daalt op lange termijn. Hoewel verwacht wordt dat de vraag in het midden tot de tweede helft van het decennium zal pieken, voorspellen de prognoses een daling van 8% tegen 2030 en een verdere daling van 40% tegen 2050. Hoewel Rusland in 2050 naar verwachting nog steeds de grootste gasleverancier ter wereld zal zijn, zal zijn rol afnemen naarmate het gasverbruik wereldwijd afneemt.
Wereldwijde vraag naar olie piekt nu
De wereld stapt af van zijn voorkeur voor gas. Hoewel de daling het gevolg is van het streven naar schone energie, speelt ook de huidige druk op het aanbod een rol.
Gasverbruik wordt geconfronteerd met daling
De mondiale vraag naar gas zal snel pieken en ligt in 2030 8% lager dan in 2021. De daling zet zich voort in de jaren na 2030, tot de gasvraag in 2050 bijna 40% lager ligt dan in 2021. De daling is het gevolg van het streven naar hernieuwbare energiebronnen, maar ook van het aanbodtekort op de gasmarkt, dat naar verwachting pas rond 2025 zal afnemen.