Beweegt de staalindustrie snel genoeg om de internationale klimaatdoelstellingen te behalen?
De uitdagingen die de klimaatverandering met zich meebrengt, maken dat er in elke sector dringend behoefte is aan schone energieoplossingen. De staalindustrie, die bekend staat om haar aanzienlijke koolstofuitstoot staat op een kruispunt, klaar om de overgang naar duurzame productie te maken.
Dit artikel geeft een samenvatting van de belangrijkste inzichten uit de factsheet "Clean Energy Transition - Steel" van Atradius DSB, waarin de kansen en uitdagingen van het koolstofvrij maken van de staalproductie worden geanalyseerd.
Hoewel de staal- en metaalsector slechts ongeveer 1% van het Nederlandse BBP produceert, speelt deze sector een cruciale rol als belangrijke toeleverancier voor de bouw, de auto-industrie en de machine-industrie. De betalingstermijnen in de Nederlandse metaal- en staalsector variëren afhankelijk van de positie binnen de toeleveringsketen en liggen gemiddeld rond de 60 dagen. De afgelopen twee jaar was het betalingsgedrag gunstig en bleven de insolventiecijfers laag, mede dankzij de fiscale stimuleringsmaatregelen van de overheid in reactie op de COVID-19 pandemie. Lees meer over betalingstermijnen in de Nederlandse metaal- en staalsector hier.
Het klimaatimperatief De staalindustrie levert al lange tijd een grote bijdrage aan de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. Traditionele staalproductieprocessen zijn sterk afhankelijk van kolen en cokes, waardoor aanzienlijke hoeveelheden koolstofdioxide worden uitgestoten. De industrie erkent de dringende noodzaak om klimaatverandering aan te pakken en moet doortastende maatregelen nemen om haar impact op het milieu te verminderen. Om een schone energietransitie te bewerkstelligen, benadrukt het rapport het belang van innovatieve technologieën. Directe reductie op basis van waterstof, Carbon Capture and Utilization (CCU), and Electric Arc Furnaces (EAF) behoren tot de transformatieve oplossingen die de koolstofuitstoot in de staalproductie aanzienlijk kunnen verminderen. Deze technologieën maken niet alleen een groenere bedrijfsvoering mogelijk, maar bieden ook mogelijkheden voor meer efficiëntie en kostenbesparingen.
Beleidsondersteuning en regelgevend kader Hoewel technologische vooruitgang cruciaal is, is een ondersteunende beleidsomgeving net zo belangrijk om de overgang naar schone energie in de staalindustrie te versnellen. Het rapport benadrukt de rol van regeringen bij het implementeren van gunstig beleid, financieringsprogramma's en koolstofprijsstellingsmechanismen. Door stabiliteit en stimulansen te bieden, kunnen beleidsmakers staalproducenten aanmoedigen om schonere technologieën te gebruiken en te investeren in duurzame praktijken.
Een succesvolle overgang naar schone energie vereist samenwerking tussen verschillende belanghebbenden. Overheden, staalproducenten, technologieleveranciers en financiële instellingen moeten hun krachten bundelen om innovatie en kennisdeling te stimuleren. Strategische partnerschappen kunnen synergieën ontsluiten en expertise, middelen en financieringsmogelijkheden benutten om de transformatie te versnellen.
De overgang naar een schonere staalproductie opent interessante investeringsscenario's. Van waterstofproductie en de integratie van hernieuwbare energie tot koolstofafvangtechnologie en infrastructuurontwikkeling. Deze investeringen dragen niet alleen bij aan het koolstofarm maken van de economie, maar bieden ook veelbelovende rendementen. Daarnaast kunnen publiek-private partnerschappen een essentiële rol spelen bij het aantrekken van kapitaal en het bevorderen van duurzame groei.
Risico's beheren voor een soepelere overgang Hoewel de weg naar schone energie veel mogelijkheden biedt, is hij niet zonder risico's. Financiële, technologische, politieke en marktonzekerheden kunnen een belangrijke rol spelen. Onzekerheden op financieel, technologisch, politiek en marktvlak vormen uitdagingen die strategisch moeten worden aangepakt. Het rapport benadrukt het belang van robuuste risicomanagementstrategieën om door deze complexiteit te navigeren en zo een soepele en succesvolle overgang te garanderen.
De circulaire economie omarmen Naast het terugdringen van koolstofemissies kan de staalindustrie verder bijdragen aan duurzaamheid door middel van een circulaire economie. Door staalproducten te recyclen en te hergebruiken, kan de industrie haar afhankelijkheid van grondstoffen verminderen en de winning van natuurlijke hulpbronnen tot een minimum beperken. En de overgang naar schone energie in de staalindustrie biedt een enorm potentieel voor een duurzamere toekomst waar staalproducenten hun koolstofvoetafdruk aanzienlijk kunnen verkleinen.
Maar het lijkt er wel op dat de Nederlandse staat, samen met het bedrijfsleven, een cruciale rol speelt in het aanjagen van deze transitie en het ontsluiten van de kansen die worden geboden.
Sheylla Batista - Marketing Advisor at Atradius DSB