Zachte landing voor wereldeconomie meest waarschijnlijk
De wereldeconomie lijkt op weg naar een zachte landing, waarbij de inflatie daalt en een recessie kan worden vermeden. De wereldwijde bbp-prognoses voor 2024 zijn naar boven bijgesteld vanwege een verrassend veerkrachtige Amerikaanse economie, terwijl de effecten van monetaire verkrapping minder ernstig zijn dan verwacht. Voor 2025 zijn de vooruitzichten ook iets beter, voornamelijk vanwege opwaartse herzieningen voor de Verenigde Staten. Wij gaan in onze laatste prognoses uit van een groei van de wereldeconomie van 2,7% in zowel 2024 als 2025.
Inflatie hardnekkiger in VS dan in eurozone
In zowel de eurozone als de VS laat de inflatie een dalende trend zien. In de eurozone is deze daling het meest overtuigend. De inflatie in de eurozone piekte op 10,6% in oktober 2022, maar kwam recentelijk uit op 2,6% (juli 2024). De Amerikaanse inflatie daarentegen lijkt hardnekkiger. Sinds de piek van 9,1% is de inflatie in de VS weliswaar aanzienlijk gedaald, maar de daling nam in de laatste maanden wel aan kracht af. De inflatie is volatieler geworden en schommelt rond de 3%. Het belangrijkste verschil tussen de inflatiecijfers in de VS en de eurozone wordt gevormd door de kerninflatie, die bestaat uit diensteninflatie en prijsstijgingen van industriële goederen. Deze kerninflatie is in de VS een stuk hoger.
Handelsgroei trekt in 2024 aan
In 2023 kromp de wereldhandel uiteindelijk met 1,2%, en was daarmee negatiever dan wat wij een half jaar geleden hadden verwacht. De wereldhandel toonde zich vorig jaar over de gehele linie zwak, met uitzondering van China en Oost-Europa, die wel positieve groeicijfers lieten zien.
Onze voorspelling voor de komende twee jaar is een stuk optimistischer: 2,5% in 2024, gevolgd door 3,0% in 2025. Verbeterde exportorders zijn hiervan een eerste indicatie. Een aantal factoren die in 2023 nog de verkeerde kant op wezen, zal in 2024 verbeteren. De productie van de maakindustrie herstelt zich, geholpen door lagere (maar nog steeds relatief hoge) energiekosten en aanpassingen om de productie energiezuiniger te maken. De vraag in China herstelt zich enigszins. In deze omgeving zullen de investeringen naar verwachting geleidelijk toenemen.
Wij denken niet dat de aanvallen op de scheepvaart in de Rode Zee een groot risico vormen voor de handelsvooruitzichten. Het omleiden van schepen via Kaap de Goede Hoop zorgt voor langere reistijden, maar dit treft slechts 9% van de wereldwijde maritieme vloot. Bovendien zijn er, ondanks de stijgende scheepvaartkosten, geen tekenen van beperkingen in de toeleveringsketen die de daling van de inflatie kunnen doorbreken.
Eurozone: gematigd herstel in de komende twee jaar
De eurozone zal in 2024 waarschijnlijk een jaar van mild economisch herstel ingaan. Onze laatste prognose is dat het bbp in 2024 met 0,8% zal groeien, gevolgd door een iets hogere groei van 1,4% in 2024. Binnen dit groeibeeld doen de Zuid-Europese economieën, zoals Spanje, Portugal en Griekenland het relatief goed, gezien de gunstige ontwikkeling van het toerisme, herstel op de arbeidsmarkt, en de fiscale steun die ze ontvangen als onderdeel van de NextGenerationEU plannen. Duitsland blijft het zorgenkindje in de eurozone, met een economie die in 2024 waarschijnlijk voor het tweede jaar op rij stagneert.
We verwachten dit en volgend jaar een herstel van de particuliere consumptie. De consument profiteert dit jaar van stijgende reële lonen (nominale loongroei gecorrigeerd voor inflatie) en gematigde werkgelegenheidsgroei. Het werkloosheidspercentage bleef de afgelopen maanden stabiel, waarbij het laatste cijfer 6,5% bedraagt (juni 2024). Een vooruitlopende indicator voor werkgelegenheidsgroei in de eurozone wijst op een lichte afkoeling van de arbeidsmarkt. Dat de consumptie desondanks herstelt in 2025, komt door een lagere inflatie en een verbetering in het koopkrachtbeeld.
De dalende inflatie, die naar verwachting eind 2024 onder de 2% komt, laat geleidelijk een versoepeling van het monetaire beleid toe. De Europese Centrale Bank (ECB) maakte in juni 2024 al een eerste renteverlaging bekend. Wij verwachten dat de ECB nog een aantal renteverlagingen zal doorvoeren in de rest van 2024 en in 2025.
Verenigde Staten: vooralsnog veerkrachtige economie
Ondanks een relatief trage start van het jaar blijven de economische vooruitzichten voor de VS voor 2024 positief. De veerkrachtige huishoudconsumptie houdt de wind in de zeilen van de Amerikaanse economie. De bbp-groei ramen we op 2,6% in 2024 en 1,9% in 2025. Door de kandidatuur van Kamala Harris voor het presidentschap is de race om het Witte Huis erg spannend geworden. Onze groeivooruitzichten voor 2025 zijn echter niet significant kwetsbaar voor de uitkomst van de verkiezingen, omdat de impact van het economische beleid van de volgende regering langer op zich zal laten wachten.
De consumptievooruitzichten blijven goed door een dalende inflatie en een robuuste nominale loongroei. De versnelling van de productiviteitsgroei voorspelt ook veel goeds voor de toekomstige loongroei. Daar staat tegenover dat de afkoelende arbeidsmarkt, verslechterende financiën van huishoudens en de nog altijd hoge rente de consumptiegroei enigszins drukken. De werkloosheid nam in juli iets toe en kwam uit op 4,3%. De stijging komt vooral doordat de arbeidsmarkt niet in staat was alle nieuwe toetreders te absorberen.
De blik van de Federal Reserve verschuift langzamerhand richting de gezondheid van de arbeidsmarkt. We verwachten dat de Fed in september een renteverlaging zal aankondigen. Daarna volgen mogelijk in 2025 nog enkele renteverlagingen.
Opkomende markten: sputterende groeimotor
De vooruitzichten voor opkomende markten zijn gemiddeld beter dan die voor ontwikkelde economieën, maar blijven zwak naar historische maatstaven. Opkomend Azië blijft de snelst groeiende regio in 2024 (5,1%), met China en India als de belangrijkste groeimotoren. In China blijft de groei beperkt tot naar verwachting 4,8% in 2024, als gevolg van het afbouwen van voorraden en aanhoudende problemen in de vastgoedsector. In India zal de groei naar verwachting vertragen tot 6,8% in 2024.
We verwachten dat de toch al zwakke bbp-groei in Latijns-Amerika in 2024 zal vertragen tot 1,1%, voordat deze in 2025 weer zal stijgen tot 2,3%. Ondanks de lage bbp-groei ten opzichte van andere opkomende regio’s, is de schokbestendigheid in Latijns-Amerika aanzienlijk verbeterd. Dit is grotendeels te danken aan beleidsmatige verbeteringen, zoals het proactief reageren door centrale banken op ontwikkelingen in de inflatie. De grootste economie in de regio, Brazilië, ziet de groei naar verwachting afkoelen tot 1,8% in 2024. Hoewel de private consumptie blijft groeien, neemt deze groei wel wat af door een hogere inflatie als gevolg van overstromingen in het zuiden van Brazilië en depreciatie van de wisselkoers. In Mexico vertraagt de groei naar verwachting naar 1,4% omdat grote infrastructurele projecten van de uitgaande president ten einde zijn gekomen.
Het economische beeld voor Oost-Europa wordt nog steeds gedomineerd door het verloop van de Rusland-Oekraïne oorlog. Ondanks de westerse sancties noteerde Rusland in 2023 een positieve bbp-groei en wordt voor 2024 een groei van 3,9% voorzien. De groei wordt vooral gedreven door de particuliere consumptie en de investeringen. In Turkije blijft de inflatie nog steeds hoog, met 62% jaar-op-jaar in juli, maar deze is inmiddels wel over het hoogtepunt heen. De verschuiving naar orthodox economisch beleid werpt eindelijk zijn vruchten af. We verwachten een beperkte bbp-groei van 3,3% in 2024.
Neerwaarts scenario: opnieuw een hogere inflatie
De vooruitzichten voor de wereldeconomie die we zojuist hebben geschetst, zijn gebaseerd op beperkte geopolitieke spanningen, een inflatie die geleidelijk naar het streefdoel beweegt en een centrale bank die geleidelijk de rente verlaagt. We hebben ook gekeken wat het zou betekenen als de huidige geopolitiek spanningen, en met name het Israel-Palestijns conflict, zich zal uitbreiden en nieuwe verstoringen in de toeleveringsketens veroorzaakt. Dit zou de inflatie opnieuw omhoog kunnen duwen, wat de koopkracht van consumenten raakt, leidt tot hogere rentetarieven en mogelijk ook resulteert in verliezen op de financiële markten. In zo'n scenario verwachten we dat de wereldwijde groei zal terugvallen naar 2,5% in 2024 en 1,4% in 2025 (ten opzichte van 2,7% in zowel 2024 als 2025 in het basisscenario.
John Lorié, Hoofdeconoom
Theo Smid, Senior econoom
